Cách Viết File Đèn Beam, Parled | Hướng Dẫn Chi Tiết

Trong lĩnh vực tổ chức sự kiện, biểu diễn sân khấu, việc điều khiển hệ thống ánh sáng chuyên nghiệp là một yếu tố vô cùng quan trọng. Đèn Beam và đèn Parled là hai loại đèn phổ biến, thường xuyên xuất hiện trong các buổi trình diễn nhờ khả năng tạo hiệu ứng ánh sáng mạnh mẽ, sống động. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa công năng của các loại đèn này, bạn cần biết cách viết file điều khiển (hay còn gọi là file DMX hoặc file profile) phù hợp với bàn điều khiển ánh sáng (lighting console) hoặc phần mềm điều khiển như GrandMA, Sunlite, Daslight, v.v.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ hướng dẫn chi tiết cách viết file cho đèn Beam và đèn Parled – từ việc hiểu thông số kỹ thuật đến các bước xây dựng file điều khiển.

1. File điều khiển đèn là gì?

File điều khiển đèn (gọi tắt là "file đèn") là một tập hợp các thông tin lập trình giúp phần mềm hoặc bàn điều khiển ánh sáng có thể "hiểu" được cách điều khiển từng loại đèn. Mỗi loại đèn khác nhau sẽ có một cấu trúc kênh DMX (channel) khác nhau – có loại chỉ vài kênh, có loại đến hàng chục kênh.

• Việc viết file đèn đúng giúp bạn:

Tự động hoá việc lập trình ánh sáng.

Tránh nhầm lẫn giữa các kênh DMX.

Linh hoạt trong thiết kế hiệu ứng.

2. Các bước chuẩn bị trước khi viết file đèn

Bước 1: Thu thập thông số kỹ thuật (Manual DMX)

Hầu hết các đèn Beam và Par Led đều có sách hướng dẫn đi kèm, trong đó có bảng DMX thể hiện các chức năng tương ứng với từng kênh (channel). Nếu không có sách giấy, bạn có thể tìm trên website nhà sản xuất hoặc quét mã QR trên thân đèn.

Ví dụ, với một đèn Par Led RGB 9 kênh, DMX có thể như sau:

Với đèn Beam, bảng DMX thường phức tạp hơn, gồm các kênh như: Pan, Tilt, Dimmer, Color, Gobo, Prism, Focus, Frost, v.v.

Bước 2: Chọn phần mềm hoặc thiết bị điều khiển

Bạn cần xác định mình đang sử dụng gì để viết file:

Phần mềm: Daslight, Sunlite, GrandMA2/3, Avolites Titan, Onyx (Obsidian), Lightkey, v.v.

Thiết bị vật lý: Bàn DMX, bàn điều khiển có hỗ trợ tạo hoặc import file fixture.

Mỗi nền tảng có cách viết file khác nhau, nhưng đều dựa trên nguyên tắc chung là ánh xạ (mapping) từng chức năng vào từng kênh DMX.

3. Hướng dẫn viết file đèn Par Led cơ bản

Bước 1: Tạo fixture mới

Trong phần mềm như Daslight hoặc Sunlite, bạn mở phần “ScanLibrary” hoặc “Fixture Builder” để tạo một fixture mới. Đặt tên rõ ràng: “Parled 9CH RGBW”.

Bước 2: Thêm các kênh DMX

Dựa theo bảng DMX, bạn thêm các channel:

Channel 1: Dimmer → chọn chức năng “Master Dimmer”

Channel 2–5: Red/Green/Blue/White → gán cho từng màu tương ứng

Channel 6: Strobe → chọn “Strobe” hoặc “Shutter”

Channel 7: Auto Programs → dạng “Macro”

Channel 8: Speed → dạng “Speed” hoặc “Fade Time”

Channel 9: Sound → chọn “Sound Mode” hoặc ghi chú dạng “Raw”

Bước 3: Gán biểu tượng, đặt dải giá trị

Ví dụ, kênh Auto Programs có thể có các dải:

0–10: Không hoạt động

11–50: Chương trình 1

51–100: Chương trình 2

101–255: Chương trình 3

Bạn có thể nhập các giá trị này để dễ thao tác khi lập trình ánh sáng sau này.

4. Hướng dẫn viết file đèn Beam chuyên dụng

Bước 1: Phân tích bảng DMX đèn Beam

Đèn Beam 230 thường có 16–20 kênh. Ví dụ:

Bước 2: Viết file trong phần mềm

Tương tự Parled, bạn tạo fixture mới và nhập từng channel với loại chức năng phù hợp. Một số lưu ý:

Với Pan/Tilt, chọn dạng “Movement” hoặc “XY Control”.

Với Color/Gobo, bạn nên gán hình ảnh nếu phần mềm cho phép, giúp nhận diện nhanh.

Reset và Auto Run thường nằm ở dải DMX cụ thể (ví dụ 240–255), cần chú thích rõ.

5. Một số lưu ý quan trọng

Backup thường xuyên: Nếu mất file đèn, bạn sẽ phải làm lại từ đầu.

Test trực tiếp: Sau khi viết xong, nên test trực tiếp với đèn thật để điều chỉnh các lỗi (sai kênh, ngược chiều, thiếu hiệu ứng…).

Ghi chú rõ ràng: Đặt tên file dễ nhớ, phân biệt theo model đèn, số kênh (ví dụ: Beam 230-16CH, Par Led-RGBW-9CH).

Chia sẻ cho cộng đồng: Nếu bạn viết file đèn chuẩn, hãy chia sẻ để tiết kiệm công sức cho người khác. Nhiều diễn đàn ánh sáng Việt Nam thường xuyên trao đổi file đèn miễn phí.

Kết luận

Viết file đèn Beam và Parled là kỹ năng quan trọng với người làm kỹ thuật ánh sáng sân khấu. Ban đầu có thể hơi phức tạp, nhưng khi nắm rõ nguyên tắc DMX và sử dụng phần mềm thành thạo, bạn sẽ làm chủ hệ thống ánh sáng một cách chuyên nghiệp, sáng tạo và linh hoạt hơn. Hy vọng bài viết trên giúp bạn từng bước tiếp cận và tạo ra những file đèn chuẩn chỉnh, phục vụ hiệu quả cho các buổi diễn và sự kiện của mình.

Thông tin liên hệ

Hà Nội: 0972.787.123

TP.HCM: 0913.222.075

Email: hsvavl@gmail.com

Website: http://proavl.vn/

Trụ sở Hà Nội: Số 229, Đ. Vân Trì, Vân Nội, Đông Anh, Hà Nội

Trụ sở TP. HCM: 184/20 Lê Đình Cẩn, Tân Tạo, Bình Tân, TP. HCM